Jonathan Strange & Mr. Norrell

Susanna Clarke
Bloomsbury, 2004, 1024 blz.

Het boek speelt zich af in een alternatieve versie van onze wereld, waar magie bestond en nu (begin de jaren 1800) bijna helemaal verdwenen is. Er zijn nog wel tovenaars, maar het zijn theoretische tovenaars, die ongeveer evenveel met magie te maken hebben als vrijmetselaars met mortel. Praktische tovenaars bestaan niet meer, of dat denken de meeste mensen tenminste.

Een paar honderd jaar geleden verdween John Uskglass, The Raven King, die 300 jaar lang Koning was van Noord-Engeland, de Elfenwereld en een Derde Wereld (misschien wel een stuk van de Hel, misschien iets anders) — en met hem verdween langzaamaan de echte magie uit de wereld.

Tot nu: Mr. Norrell, een vreemde eenzaat met een enorme bibliotheek, heeft zichzelf over tientallen jaren magie geleerd. En niet veel later inspireert hij Jonathan Strange, in uitzicht en karakter zowat zijn volledig tegenbeeld.

Norrell verhuist naar Londen en begint er voor de regering te werken, en Jonathan Strange wordt zijn leerling. Volgen avonturen in de Napoleontische oorlogen, esbattementen met ontvoeringen door elfen, eeuwenoude voorspellingen die uit lijken te komen, en voortdurend op de achtergrond: The Raven King.

Norrell wil hem het liefst doen vergeten door de wereld, Strange het omgekeerde, maar hoedanook: over en onder en achter alles lijkt John Uskglass te zitten.

Meer dan de moeite waard. Er is tegenwoordig een tv-reeks van, die op het eerste zicht van de eerste aflevering redelijk dicht bij het origineel zit. Kijken!

En behalve dat: dit is een boek dat ik nu al voor de derde keer lees, en voor de derde keer zou ik willen dat het nog niet gedaan was. Een debuutroman, maar wat voor één. Wellicht niet voor iedereen (het komt op het allereerst gezicht wat oubollig over, en met voetnoten die soms hele bladzijden lang zijn), maar ik vind het fantastisch goed.